Raport z dostępności instytucji kultury dla rodzin W Australii
Tłumaczenie raportu Lyndy Kelly (https://nma.gov.au/research/understanding-museums/LKelly_2011.html) cz.1
Lynda Kelly tłum. Olga A. Hilger
Muzea w Australii dostrzegły potrzebę otwarcia się na potrzeby użytkowników, szczególnie rodzin, które są odbiorcami treści kulturowych w muzeach i jednocześnie mają świadomość istotnej roli takich wizyt. Zmiany w funkcjonowaniu rodziny, a także zmiany w strukturach społecznych umożliwiły placówkom odegranie kluczowej roli w budowaniu zaangażowania społecznego i tworzenie relacji wśród ludzi. Umocniły także swoją pozycję zaspakajając edukacyjne potrzeby rodziny w erze natłoku informacji. Badania potwierdzają, że rodzinne wizyty w muzeum, które niosą pozytywne doświadczenia we wczesnym dzieciństwie mają ogromny wpływ na późniejsze wizyty przyszłych dorosłych (1).
Rodziny to podstawowi użytkownicy muzeów w Australii. W największych placówkach – Australijskim Muzeum w Sydney i Muzeum Narodowym Australii w Canberze stanowią one ponad połowę użytkowników. W regionalnych muzeach W Nowej Południowej Walii w przeciwieństwie do powszechnych opinii prawie aż jedna trzecia gości to rodziny. Badania wykazały, że rodziny korzystają z całego bogactwa źródeł informacji podczas wizyty w instytucji. Ci, którzy jako dzieci odwiedzili placówki kulturowe, dużo częściej odwiedzają je jako dorośli (2).
W poniższym raporcie zaprezentowano relację między wizytami w muzeum i życiem rodzinnym oraz wpływ rodzin na formowanie się edukacyjnych funkcji muzeów. Całość zilustrowano przykładami z badań wśród rodzin odwiedzających ekspozycje w Australijskim Muzeum. Główne korzyści wynikające z aktualnych badań to rozpoznanie wagi edukacji podczas rodzinnych wizyt i różnych ról, jakie poszczególni członkowie rodziny odgrywają przed, podczas i po wizycie.
Rodziny w XXI wieku
Społeczne zmiany, uwarunkowania ekonomiczne, wzrastająca ilość rozwodów, powtórne małżeństwa i zmiany w stylu życia wpłynęły znacząco na to, że termin “rodzina” nie jest już tak jednoznaczny, jak dawniej.
Instytut Badań nad Rodziną w Australii zdefiniował rodzinę jako grupę indywiduów spokrewnionych ze sobą poprzez więzy krwi, małżeństwo, adopcję lub wspólne życie. Australijskie Biuro Statystyczne stworzyło podobny, lecz bardziej szczegółowy opis: rodzina to dwie lub więcej osób, spośród których przynajmniej jedna ma więcej niż 15 lat; osoby te spokrewnione są poprzez więzy krwi, małżeństwo (zarejestrowane lub na podstawie stanu faktycznego), adopcję, rodzicielstwo zastępcze, którzy zwykle zamieszkują wspólne gospodarstwo domowe (3). Wspólne elementy tych definicji wskazują na rodzaj relacji i fakt, że wymienione grupy same siebie definiują jako rodziny.
John Folk i Lynn Dierking z Instytutu Innowacji Edukacyjnych (teraz także Uniwersytet Stanowy Oregon) przeprowadzili rozległe badania na temat procesów edukacyjnych w muzeach, uznając, że rodzina to grupa ludzi, “którzy sami siebie definiują w taki sposób” (tzn. uznano, że członkowie nie muszą być biologicznie spokrewnieni) (4).
Podobnie jak w innych krajach także w Australii istotne zmiany w definiowaniu rodziny miały miejsce w okresie ostatnich 20 lat. Rodziny składające się z pary z dziećmi w różnym wieku to podstawowy wzór rodziny. Jednak w latach 1986 i 2001 liczba rodzin z jednym rodzicem wzrosła o 53%, a rodziców, których dzieci nie mieszkają z nimi aż o 33%. W konsekwencji archetyp rodzin, gdzie jest dwoje rodziców i dzieci stanowi mniejszą proporcję wszystkich rodzin: 47% w 2001 roku i 54% w 1986 (5). W związku z tymi demograficznymi przemianami, (australijskie – przyp. OH) muzea stosują termin “międzypokoleniowe grupy” w odniesieniu do spokrewnionych na różne sposoby mieszanych grup ludzi z dziećmi.
Rodziny w australijskich muzeach
Muzea w Australii już od dawna dostrzegają, jak istotnymi gośćmi są rodziny choćby poprzez wydzielanie dedykowanych stref – szczególnie dla odwiedzających placówkę z najmłodszymi dziećmi. Patricia McDonald – pierwszy oficjalny specjalista ds edukacji w Australijskim Muzeum, analizując historię aktywności edukacyjnej w tej instytucji zauważa, że “Już od momentu powstania Australijskie Muzeum postrzegane było jako instytucja edukacyjna i jej działalność bazowała na zaspokojeniu rosnącego zainteresowania społeczeństwa naukami przyrodniczymi“(6). Muzeum zapewnia specjalne programy edukacyjne dla studentów i dzieci od lat dwudziestych XXw, a specjalny Pokój Dzieci powstał w roku 1962.
W związku z zainteresowaniem publiczności i zmianami w sposobie myślenia o tym, jak ludzie, a szczególnie dzieci nabywają – Muzeum stworzyło Pokój Odkrywcy, jedną z pierwszych interaktywnych przestrzeni w placówce i jak się okazało – mocno eksploatowana przez rodziny. Kolejnym ruchem było utworzenie całego piętra dedykowanego dzieciom i rodzinom, które w całości opierało się na interaktywnych środkach edukacji (Strefa Odkrywcy). Od tego czasu te wybrane przestrzenie poddane zostały kilkukrotnym ulepszeniom przez dodanie popularnego Badaj i Odkrywaj w 1998 czy Wyspy Dzieci w 1999 jako przestrzeni opartych na osobistym doświadczeniu i aktywnym eksplorowaniu dostępnych zasobów skierowanych do dzieci i całych rodzin, co miało ogromny wpływ na rozszerzenie asortymentu w Muzeum i pozwoliło na nowe odkrycia.
Jedno z ostatnich, kluczowych odkryć w rodzinnych programach edukacyjnych to otwarta w 2007 roku Przestrzeni Dzieci jako część planu rozwojowego placówki. Te ulepszenia zostały poddane szczegółowej ewaluacji zarówno przez dzieci jak i rodziców, a wyniki jednoznacznie wykazały potrzebę korzystania z dedykowanych przestrzeni dla małych dzieci, które realnie uczą, ale też dają wiele radości młodym odkrywcom, promując namacalne doświadczenie. A wszystko oparte jest na stymulowaniu dziecięcej ciekawości i kreatywności przy równoczesnym zachowaniu szansy na odkrywanie kultury w ramach stworzonego kontekstu.
Dwa kolejne, duże muzea stworzyły liczne specjalnie zaprojektowane, dedykowane przestrzenie dla rodzin w ciągu ostatnich 10 lat. Muzeum Dziecięca Galeria w Melbourne kieruje swoje zbiory do dzieci w wieku 3-8 lat i wspiera proces eksplorowania poprzez narzędzie, jakim jest nauka. Celem było zapewnienie interaktywnej, opartej na idei zabawy przestrzeni, która angażuje wszystkie zmysły podczas korzystania z nieustająco ulepszanych ekspozycji. Muzeum Narodowe Australii stworzyło Kspace – interaktywną, opartą na technologii przestrzeń, gdzie dzieci “projektują własną przyszłość”. W dodatku, Nasze Miejsce zostało zaprojektowane jako element serii regałów pomyślanych jako inspiracje do odkrywania tematyki Muzeum na własny sposób i przestrzenie twórcze zarazem.
Kiedy pracownicy Australijskiego Narodowego Muzeum Morskiego w Sydney projektowali program dla rodzin Piraci, zdali sobie sprawę, że wystawy poświęcone dzieciom muszą tworzyć też możliwości do rozwoju dla towarzyszących maluchom dorosłych i starszych dzieci.
Muzeum Powerhouse w Sydney planując aranżując przestrzeń dla rodzinnej publiczności podczas swoich wystaw (zarówno stałych jak i czasowych) doceniło wartość stref dedykowanych dzieciom i rodzicom. Interaktywna instalacja Dom Zoe przeznaczona jest dla dzieci w wieku od 3 do 6 lat I opiera się na idei współpracy I kreatywnej zabawy.
Wszystkie te przykłady ilustrują podejście do tworzenia programów dla rodzin, które oparte są na konstruktywizmie (7), interaktywności, zabawie i w oparciu o budujące relacje, a wszystko z pomocą ekspozycji angażujących gości w każdym wieku.
(część druga w przygotowaniu)
Bibliografia
1 J Falk and L Dierking, Learning from Museums: visitor experiences and the making of meaning, AltaMira Press, Walnut Creek, 2000.
2 For a comprehensive list of references see L Kelly, G Savage, J Griffin and S Tonkin, Knowledge Quest: Australian families visit museums, Australian Museum, Sydney, 2004, and L Kelly, Visitors and Learners: adult museum visitors’ learning identities, University of Technology, Sydney, 2007.
3 Australian Bureau of Statistics, Australian Social Trends, Canberra, 2007.
4 Falk and Dierking, Learning from Museums, p. 110.
5 Australian Bureau of Statistics, Directory of Child and Family Statistics. Canberra, 2000
6 In Ron Strahan (ed.), Rare and Curious Specimens: an illustrated history of the Australian Museum 1827–1979, Australian Museum, Sydney, 1979, p. 151.
7 George Hein of Lesley College, Cambridge, MA, was instrumental in highlighting the application of constructivist learning principles in museum exhibitions: see George E Hein, Learning in the Museum, Routledge, London, 1998.
